Veraset ilamı

A-TANIM

Veraset ilamı, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 598. Maddesi’nde ‘’Mirasçılık Belgesi’’ olarak ifade edilmekle birlikte; anılan kanun hükmünde başvurusu üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere, sulh mahkemesince veya noterlikçe mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verileceği belirtilmiştir. Veraset ilamı, temel itibariyle murisin vefatı halinde bıraktığı miras üzerinde hak iddia edebilecek yasal veya atanmış mirasçıların saptanması için Sulh Mahkemeleri ya da noterlikçe düzenlenerek çıkartılan belgedir. Veraset ilamının diğer adı; mirasçılık belgesidir.
2011 yılına dek 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 598. Maddesi uyarınca; veraset ilamı çıkarmak için mirasçıların salt Sulh Hukuk Mahkemelerine yazılı suretle başvuruda bulunmaları gerekmekle birlikte 2011 yılı itibariyle kanunda yapılan değişiklik ile noterler tarafından da veraset ilamı çıkarılarak mirasçılara verilmesi mümkün hale gelmiştir. Noterden mirasçılık belgesi çıkarabilmek için aranan yegâne şart; mirasçılar arasında yabancılık unsurunun bulunmamasıdır. Şöyle ki; mirasçılardan birinin Türkiye’de ikamet etmemesi yahut Türk vatandaşı olmaması halinde noterden veraset ilamı alınamaz.

B-HUKUKİ NİTELİĞİ

Veraset ilamı; hukuki niteliği gereğince, maddi hukuk yönünden adına düzenlenen kişinin kati suretle mirasçılık hakkının bulunduğunu anlamına gelmez. Veraset ilamının; mirasçıları saptamada kesin bir nitelik taşımadığı ve veraset ilamının geçersizliğinin her zaman ileri sürülebileceği 4721 Sayılı Kanun’un 598. Maddesinin 3. fıkrasında açıkça belirtilmiştir. Bu nedenle veraset ilamı; mirasçıların mirasçılık hakları hususunda kesin nitelik taşımamakla birlikte, aksi ispat edilinceye kadar adına düzenlenmiş bulunan şahıs veya şahısların mirasçılığı lehine bir karine oluşturur. Herhangi bir itiraz davası açılmaması halinde veraset ilamı içerisinde belirtilen kişilerin mirasçı olduğu kabul edilir ve miras paylaşımı bu şekilde yapılır.
Veraset ilamına ilişkin açılacak dava, çekişmesiz yargı işidir. Başvuru hususunda kanun koyucu herhangi bir zamanaşımı süresi öngörmemiştir. Birden fazla mirasçının mevcut olması durumunda dahi yalnızca bir veya birkaç mirasçının veraset ilamı başvurusunda bulunması yeterlidir. Başvuru neticesinde verilen mahkeme kararı, murisin bütün yasal ve atanmış mirasçıları hakkında hukuki sonuç doğurur.

C-GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME

Veraset ilamına ilişkin açılacak davalarda görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi’dir. Yetkili mahkeme açısından kanunda bir sınırlama bulunmamakla birlikte Türkiye’nin herhangi bir yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurulması mümkündür. Uygulamada sürecin daha hızlı işlemesi bakımından, veraset ilamına ilişkin başvuru; murisin son ikametgâh adresinin bulunduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesi’ne yapılır.
Veraset ilamının çıkarılmasına ilişkin davayı her bir mirasçı açabilir, dava hasımsız olarak açılır.

D-VERASET VE İNTİKAL İŞLEMLERİ

Tapu sicilinde kayıtlı malikin ölümü halinde, murisin mirasının mahkemeden alınmış veraset senedinde belirtilen mirasçılar adına 4721 Sayılı Medeni Kanun’un hükümlerine göre tescili işlemine mirasın intikali adı verilir. Bunun için tüm mirasçıların istemine gerek olmamakla birlikte, yalnızca tek bir mirasçı da iştirak halinde intikal işlemini yaptırabilir.
Mirasın intikali, murisin malvarlığının mirasçılar adına veraset ilamı uyarınca tescil edilmesi anlamına gelir. İntikal işlemi, müşterek(paylı) mülkiyet şeklinde yapılacak ise, bütün mirasçıların bizzat veya kanuni temsilcileri vasıtasıyla intikal işlemine katılmaları gerekir. Veraset ilamında belirtilen mirasçılardan bir veya birkaçının intikal işlemleri sırasında hazır bulunmaması halinde; intikal işlemi, iştirak halinde mülkiyet olarak gerçekleştirilir. Diğer yandan; murisin herhangi bir mirasçısı, iştirak halinde intikal işlemini gerçekleştirebilir ancak ortadan kaldıramaz.

Stj. Av. Batuhan BELKAN


[top]

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

× CONTACT US ON WHATSAPP